اصطلاحات کفش از قالب تا رویه

یکی از مبحث های مهم برای طراحی و ساخت کفش یادگیری واژه های تخصصی و اصطلاحات کفش است. در این مقاله سعی کردم تمامی این مطالب پایه و ضروری اصطلاحات صنعت کفش را به شما عزیزان تقدیم کنم. در ابتدا با اصطلاحات مربوط به قالب کفش شروع کردم. سپس واژه نامه تخصصی مربوط به آناتومی دو نوع کفش مردانه و زنانه را به طور کامل همراه با تصویر نشان داده ام.

قالب کفش ساخت پیر یانتورنی

قدم اول یادگیری واژه های مربوط به قالب

ساخت کفش با قالب آن شروع می‌شود.
قالب کفش، یک فرم کفش مانند سخت است که قالب ریزی شده و معمولاً از چوب یا پلاستیک ساخته می شود.
قالب ها در شکل پنجه و ارتفاع پاشنه متنوع هستند و بسته به آخرین مد وجود دارند.
ارتفاع پاشنه یک قالب، مخصوصاً برای یک طرح خاص ساخته می‌شود و نمی‌توانند در طول ساخت کفش تغییر داده شود.
شکل پنجه همچنین بسیار خاص است و شکل نهایی کفش را تعیین خواهد کرد.
یک قالب کفش برای کشیدن چرم بر روی آن و فرم دادن به کفش استفاده می شود.
اگرچه شما می توانید تعداد زیادی کفش های متفاوت از یک قالب بسازید،
اما برای هر ارتفاع پاشنه باید یک قالب متفاوت داشته باشید، همچنین برای هر سایز و پهنای کفش.
مناسب بودن یک کفش به وسیله شکل و حجم قالب تعیین خواهد شد.
قالب ها در میان یک مفصل دارند، تا بتوان کفش تمام شده را بدون هیچ صدمه و آسیب بیرون آورد.

واژه نامه فنی اصطلاحات ساخت کفش (قالب)

• قسمت پشت (Back Part) : قسمت پشتی قالب از پاشنه تا خط منتهی به آز.
  سنجش و اندازه گیری قالب ها پیرامون تو گوی پا.
• مرکز پشت (Center Back) : مرکز پاشنه قالب که خط اتصال پشت به پاشنه است.
• مرکز جلو (Center Front) : خط مرکزی جلو قالب جایی که شما الگو را برای یک اندازه مناسب و متقارن در می آورید.  
• مخروطی(Cone) : رویه انحنای روی پا در قالب.
• ارتفاع پاشنه (Heel Height) : مسافت بین قسمت زیر قالب از پاشنه و سطح زمین.
• قالب (Last) : فرم اصلی و توپر که متریال های سازنده کفش روی آن کشیده می شود و شکل نهایی کفش را تعریف می کند.
• نشیمنگاه (Seat) : قسمت زیرین پشتی قالب، که پاشنه اندازه آن می شود.
• پنجه ارتجاعی (Toe Spring) : زاویه جلو قالب که اجازه خواهد داد پا به سمت جلو نوسان کند.
• سینه پا (Waist) : قسمت میانی و باریک قالب که قوس و روی پا را به هم مربوط می کنند.
  همچنین جایی که مفصل قالب برای خم شدن و جدا کردن آسان آن قرار گرفته است.

قدم دوم واژه های مرتبط با خود کفش

در ادامه بعد از قالب، به سراغ خود کفش می رویم.
این واژه نامه به آشنایی شما با برخی از اصطلاحات پایه به کار رفته در ساخت و طراحی کفش کمک خواهد نمود.
برخی اصطلاحات، بخش های معمول هر کفش، مانند: زیره، رویه و پاشنه را توصیف می کنند،
در حالی که بقیه ویژه سبک یا نوع خاصی از کفش هستند.
همه اصطلاحات روی کفش های نمونه نشان داده شده اند.

اصطلاحات و واژه های فنی کفش

• قوس (Arch ) : قسمت میانی، باریک و خمیده کفش که قوس  پا روی آن خم می‌شود.
• سینه (Breast ): روکش پوشش نما و سطح خارجی نمای رو به جلوی بالای پاشنه که زیر پا قرار می گیرد.
• یقه یا گیره (Collar or Toggle) : یک قسمت یا سطح کوک خورده که دورتادور دهانه پا یا خط بالایی – شبیه به یقه یک لباس دور گردن- قرار دارد.
  معمولا روی کفش بندخور یافت می شود.
• جورابگیر(Counter) یک تکه ماده سخت یا چرم که پشت رویه دور یقه قرار می گیرد. همچنین میتواند درون و میان رویه و آستر پنهان شود یا همپوشانی یک تکه چرم روی سطح بیرونی و معمولاً به صورت یک رنگ متضاد باشد. این تکه برای افزایش استحکام کفش در نظر گرفته می شود و به نگه داشتن کفش کمک می‌کند.
• سوراخ/حلقه (Eyelets) : سوراخ‌های که از طریق روکش، رویه یا روسازی برای بند کشیدن کف ایجاد می‌شوند.
• روکش (Facing) : یک لایه متریال (معمولاً دو تا) که بر روی بالا و جلو کفش قرار گرفته یا برخی از انواع بستار برای آوردن آنها از طرفین به سمت بالای کفش به کار می رود.
• لبه نازک شده (Feather edge) : جایی که لبه رویه و زیره به هم می رسند.
• فوکسینگ (Foxing ) : یک صفحه بیرونی که پشت پاشنه را می پوشاند و دور کفش می پیچد.
• پاشنه( heel ) : در پشت کفش قرار دارد و قسمتی از زیره هستند که از پشت کفش نسبت به جلو آن بیرون آمده است. پاشنه ها در ارتفاعات مختلف وجود دارند و معمولاً نسبت به شکل شان یا شخصی که آنها را مد می‌کنند، نام می گیرند. آنها معمولاً از مواد و متریال مختلف مانند: چوب، چوب پنبه، مواد مصنوعی و چرم پشته ساخته می شوند.
• میخ ته کفش (Heel Lift ) : قسمت انتهایی روی  گل میخ پاشنه، که در تماس با زمین است.
• کفی کفش (Insole ) :  یک لایه متریال بین زیره و پا که برای افزایش راحتی، همچنین پوشاندن ساختار درز رویه و زیره است.
• بندها (Laces) : ساخته شده از چرم، ریسمان، رشته نخ یا مواد مصنوعی هستند و برای بستن یک کفش به پای پوشنده به کار میروند.
• آستر (Lining ) : بیشتر کفش ها آستر دارند که درون رویه و  کنار کفش را می‌پوشانند. آسترها راحتی را افزایش داده، می توانند گرما ایجاد کنند و عمر کفش را بیشتر نمایند.
• پاف( Puff ) : تقویت کننده سبک در رویه که به کفش شکل و حمایتش را می دهد. شبیه به یک پنجه کفش درونی.
• کنار کفش( Quarter ) : پشتی رویه که پاشنه را به سمت جلو رویه می‌پوشاند. در واقع ناحیه از کفش است و می‌تواند قسمتی از یک تکه یکسره متریال باشد که شامل رویه است.
• نشیمنگاه (Seat ) : ناحیه گود پاشنه که در قسمت عقب زیره می نشیند.
• بخش باریک و میانی تخت کفش (Shank ) : تکه ای متریال حامی پنهان، که در میان زیره و کفی کفش برای استحکام بیشتر تعبیه می شود.
• زیره (Sole ) : قسمت زیرین کفش که در زیر پا می‌نشیند و در تماس با زمین است.
• دهانه یا گلو گاه (Throat) : بالای جلوی رویه که در قسمت فوقانی پنجه کفش قرار دارد.
• سرپنجه (Tip) : انتهایی ترین قسمت پنجه.

اصطلاحات فنی کفش پاشنه دار

• پنجه (Toe ) : ناحیه رو به جلوی رویه کفش. پنجه در فرم های مختلف می آید و یک فاکتور اصلی در تفاوت سبک هاست.
• پنجه کفش (Toe Cap ) : یک پوشاننده کوک شده روی پنجه برای ایجاد اثر تزیینی و استحکام بخشیدن به پنجه که می توانند برای حفاظت در چکمه های پنجه فلزی مناسب برای کارهای خطرناک به کار رود.
• زبانه( Tongue ) : جاسازی چرمی در امتداد رویه که قسمت بالای پا را می پوشاند و به راحتی بند کفش‌ها روی آن اضافه می شود.
  همچنین در اوضاع جوی و شرایط آب و هوای مختلف از پا حفاظت می‌کند.
• تکه بالا (Top Piece) : بخشی از پاشنه که در تماس با زمین است.
  به این خاطر تکه بالایی نامیده می شود که کفش‌ها از وارونه ساخته می‌شوند و زیر پاشنه را عملا بالا نگه میدارد.
• خط بالا (Topline ) : لبه بالایی روی که ممکن است یک حاشیه یا تکنیک لبه گذاری داشته باشد.
• رویه (Upper) : یک قسمت کامل از کفش که پا را می پوشاند.
  رویه شامل دو قسمت اصلی است : بخش میانی رویه و چارک ( یک چهارم ) آن .
• بخش میانی رویه کفش (Vamp) : قسمت جلویی رویه که جلوی پا را می پوشاند و به سمت عقب تا مفصل شصت پا گسترش می‌یابد.
• دور کمر ( Waist ) : قسمتی از کفش یا آخرین قسمت آن که با انحنای روی پا و قوس پا در ارتباط است.
• حاشیه چرمی دور (Welt ) : نوار باریک متریالی که رویه را به زیره کفش متصل می‌کنند.

قدم بعدی شروع یادگیری حرفه ای طراحی کفش

تا اینجا با اصطلاحات کفش از قالب تا رویه و آناتومی کفش آشنا شدید. حال اگر در مرحله بعدی به یادگیری طراحی کفش علاقه دارید، می توانید به کمک دوره های تخصصی طراحی کفش گام بعدی را بردارید. این دوره ها به هیچ دانش قبلی نیاز ندارند و از صفر تا صد طراحی کفش را به شکل جامع و تخصصی به شما می آموزند. در صورت نیاز به مشاوره رایگان می توانید با شماره 09354953191 تماس گرفته و پاسخ تمامی سوالات خود را بیابید. یا به همین شماره در واتس آپ یا تلگرام پیام داده و توضیحات کامل را دریافت نمایید.

آموزش طراحی کفش توسط نویسنده دو کتاب تخصصی در این زمینه

امیدوارم این اطلاعات برای شما مفید واقع شود. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با من در میان بگذارید.
اگر علاقه مند به یادگیری بیشتر هستید می توانید بسته کامل و تخصصی آموزش طراحی کفش را تهیه و از پشتیبانی کامل بهره مند شوید.
برای یادگیری بیشتر مقاله تخصصی  استانداردهای ضروری در ساخت کفش را نیز بخوانید.
اگر دوست دارید انواع کفش مجلسی را بشناسید مقاله مربوطه را ببینید.

مقالات بیشتر:

پنج گام تا کشف استعداد در طراحی کفش
چگونه طراح کفش خلاقی شویم؟
طراحی کفش زنانه با مداد (نمای سه رخ ، نیمرخ و بالا)
معرفی رشته طراحی کفش و اکسسوری، مونترال
طراحی کفش ساده از نماهای مختلف (نمای روبه رو + پشت)
ایده برای طراحی کفش
طراحی کفش عروس